สรรค์สนธิ บุณโยทยาน นักพิภพวิทยา พิสูจน์ตำแหน่งทางดาราศาสตร์ของปราสาทภูเพ็ก โดยใช้เทคโนโลยีของชาวอียิปส์โบราณเมื่อหลายพันปีที่แล้ว ที่พวกเขาค้นหาทิศตะวันออกแท้เพื่อสร้าง มหาปีรามิดและตัวสฟิ๊งส์ ให้หันหน้าตรงเข้าสู่ตำแหน่งดวงอาทิตย์ในวัน “วสันตวิษุวัต” (Vernal Equinox) ซึ่งดวงอาทิตย์ขึ้นในตำแหน่งทิศตะวันออกแท้ ทำมุม 90 องศา (Azimuth 90) กับทิศเหนือแท้ (True north) วันนี้ทุกส่วนของโลกกลางวันยาวเท่ากับกลางคืน เพราะดวงอาทิตย์ทำมุมตั้งฉากกับโลก ปฏิทินมหาศักราช (Saka Calendar) ซึ่งใช้ในยุคขอมเรืองอำนาจถือว่าวันดังกล่าวตรงกับปีใหม่ และเป็นช่วงวันเกิดของพระราม อวตาลที่ 8 ของพระวิษณุ ปัจจุบัน “วสันตวิษุวัต” ตรงกับ 21 มีนาคม ประเทศในกลุ่มเอเชียกลาง เช่น อิหร่าน อัฟกานิสถาน อุซเบกิสสถาน และบางส่วนของปากีสถาน ถือว่าวันนี้ตรงกับปีใหม่ เรียกว่า “เนารูส” ซึ่งปฏิบัติอย่างต่อเนื่องมาหลายพันปีแล้ว

           การพิสูจน์ตำแหน่งทางดาราศาสตร์ ใช้เงาของดวงอาทิตย์เป็นตัวชี้วัด (Shadow Plot) โดยมีอุปกรณ์พื้นฐานที่มีมาหลายพันปีแล้ว และสามารถทำได้ทุกวันทุกสถานที่ ดังนี้

      1. หาพื้นที่ราบได้ระดับ และแสงอาทิตย์ส่องถึงทั้งวันตั้งแต่เช้าถึงเย็น
      2. สร้างเส้นวงกลมบนพื้นดิน 3 – 4 วง และที่จุดศูนย์กลางมีหลักไม้ หรือ วัตถุอื่นๆที่มีความแข็งแรง ตั้งให้ได้ฉากกับพื้นดิน
     3. เมื่อ “เงาของยอดหลัก” แตะพอดีกับเส้นวงกลมในช่วงก่อนเที่ยง ให้ทำเครื่องหมายไว้ เรียกว่าจุด A พอตกบ่ายเงาของยอดหลักจะแตะพอดีกับเส้นวงกลมอีกครั้งหนึ่ง ให้ทำเครื่องหมายเช่นกัน เรียกว่า จุด B 
     4. ลากเส้นตรงเชื่อมระหว่างเครื่องหมาย A – B ทั้งสองจุด จะได้แนวทิศตะวันออกแท้ – ตะวันตกแท้ และลากเส้นตั้งฉากจะได้ทิศเหนือ – ใต้ แท้ เช่นกัน
     5. เมื่อได้เส้นแนวทิศดังกล่าวครบถ้วนแล้ว    ก็สามารถวางผังเพื่อก่อสร้างตัวปราสาทภูเพ็กให้หันหน้าตรงเข้าสู่ตำแหน่ง “วสันตวิษุวัต” หรือ “Vernal Equinox” ซึ่งดวงอาทิตย์จะขึ้นตรงหน้าปราสาท และแท่งศิวะลึงค์ พอดีในวันที่ 21 มีนาคม และ 23 กันยายน ของทุกปี

หาพื้นที่ราบเรียบได้ระดับ และแสงอาทิตย์ส่องได้ตลอดทั้งวัน บริเวณหน้าประตูปราสาทภูเพ็ก

     และเมื่อเข้าในช่วงบ่าย (หลังเที่ยง) ยอดของเงาจะสัมผัสกับเส้นรอบวงอีกครั้งหนึ่ง ให้ทำเครื่องหมายเช่นกัน แล้วให้ลากเส้นตรงเชื่อมระหว่างสองจุดดังกล่าว จะได้แนวทิศตะวันออก ตะวันตกแท้ เรียกว่าเส้น วสันตวิษุวัต หรือ Equinox alignment

ใช้เชือกเชื่อมโยงระหว่างแนว ตะวันออก – ตะวันตก ที่ได้จากการทำ Shadow Plot สอบเทียบกับแนวของประตูปราสาท พบว่าขนานกันอย่างพอดี แสดงว่าปราสาทภูเพ็กถูกออกแบบและก่อสร้างให้หันหน้าเข้าสู่ทิศตะวันออกแท้

การสาธิต Shadow Plot เพื่อหาทิศที่แท้จริง เพื่อสร้างนาฬิกาแดด ชนิดระนาบ (Horizontal sundial) ที่โรงเรียนบ้านซ่งเต่า ตำบลนาเพียง อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร ในโครงการอบรมเข้าค่ายเยาวชนของ “กลุ่ม ดี้ดี เมืองสกล” นำโดยคุณน้ำตาล หรือคุณกัลปังหา เฟือร์เรีย จากโรงพยาบาลรักษ์สกล ทำหน้าที่หัวเรี่ยวหัวแรงคนสำคัญ