ปฏิบัติการดาราศาสตร์ เห-มา-ยัน ข้ามทวีป ไทย - เม็กซิโก ธันวาคม 2565

Operacion Intercontinental Solsticio de Invierno Deciembre 2022

 

 

 

          แนะนำดาราศาสตร์ 

 

           บทความนี้เต็มไปด้วยศัพท์ดาราศาสตร์ จึงขอแนะนำข้อมูลเบื้องต้นให้ท่านผู้อ่านได้ทำความรู้จัก

 โลกกับฤดูกาลทั้ง 4 

โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ลักษณะมุมเอียงประมาณ 23.5 องศา

ใช้เวลา 365 วัน แต่ละวันมุมตกกระทบแสงอาทิตย์ที่กระทำต่อผิวโลก

เปลี่ยนไป ทำให้ผิวโลกในแต่ละช่วงมีอุณหภูมิไม่เท่ากันเป็นสาเหตุให้

เกิดฤดูกาล 4 ครั้ง 

 

ตำแหน่งการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ในแต่ละฤดู

         

ฤดูกาลของโลกกับปรากฏการณ์ดาราศาสตร์เกี่ยวข้องกัน กล่าวคือ

ฤดูร้อน ครีษมายัน (summer solstice) กลางวันยาวที่สุด 21-22 มิถุนายน 

วิษุวัติ equinox กลางวันเท่ากับกลางคืน มี 2 ครั้ง ฤดูใบไม้ผลิ วสันตวิษุวัต (vernal equinox) 21 มีนาคม

และ ฤดูใบไม้ร่วง ศารทวิษุวัต (autumnal equinox) 23 กันยายน

ฤดูหนาว เห-มา-ยัน (winter solstice) 21-22 ธันวาคม กลางคืนยาวที่สุด

 

ระบบการเรียกมุมของดวงอาทิตย์ 

 

มุมกวาด (azimuth) เป็นการกำหนดค่าองศา

ของแต่ละทิศ เริ่มต้น ณ ทิศเหนือ 00 องศา กวาดไปทางขวามือ ทิศตะวันออก 90 องศา

กวาดต่อไปที่ทิศใต้ 180 องศา และทิศตะวันตก 270 องศา กลับไปสิ้นสุด ณ ทิศเหนือ

360 องศา แต่ในทางดาราศาสตร์เรียกว่า 00 องศา ทั้งหมดนี้ก็คือองศาของวงกลมนั่นเอง

อนึ่งคำว่า azimuth มีรากศัพท์จากภาษาอาราบิก แปลว่า "มุม" เพราะชาวอาหรับเป็นนักดาราศาสตร์

และเป็นนักเดินเรือตัวยง และที่ต้องกวาดไปทางขวาเพราะคนส่วนใหญ่ "ถนัดขวา"  

 

 มิติแห่งเวลาใช้ solar time ไม่ใช่ clock time

ปฏิบัติการครั้งนี้ใช้นาฬิกาแดดเป็นตัวจับเวลา (solar time) เพื่อให้สอดคล้องกับ

ตำแหน่งมุมกวาดของดวงอาทิตย์ ณ เวลานั้นๆ ในภาพนี้เงาของนาฬิกาแดด

ระบุว่าดวงอาทิตย์อยู่ที่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ ณ มุมกวาด 128 องศา  

 

             ปฏิบัติการ ......... ทำไมต้องใช้ชื่อนี้

    Operacion Intercontinental Solsticio de Invierno Deciembre 2022  

          ตอบ ...... เป็นปฏิบัติการดาราศาสตร์ข้ามทวีปในประเทศที่ใช้ภาษา Spanish โดยประจำการที่โบราณสถาน Chichen Itza จังหวัด Yucatan ประเทศ Mexico ตรงกับช่วงปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน (winter solstice กลางคืนยาวที่สุดในรอบปี) ประกบกับ "สุริยะปฏิทินขอมพันปี" ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร ประเทศไทย โดยมีผู้ช่วยของผมชื่อ คุณนก ภูเพ็ก เป็นผู้ร่วมปฏิบัติการ ชื่อนี้แปลเป็นภาษาอังกฤษ Operation Intercontinental Winter Solstice December 2022 

 

ปีรามิด Kukulkan ที่ Chichen Itza Mexico และ ปราสาทภูเพ็ก

สกลนคร ประเทศไทย ตั้งอยู่คนละทวีปและคนละมุมโลก

   

    วัตถุประสงค์ของปฏิบัติการ?

    1. เพื่อพิสูจน์ว่าพันปีที่แล้ว ชาวมายา ในเม็กซิโก กับชาวขอมโบราณ ที่สกลนคร ต่างก็มีความรู้ดาราศาสตร์ เห-มา-ยัน เหมือนกัน แม้ว่าจะอยู่คนละซีกโลก ยุคนั้นยังไม่มีการสื่อสารผ่าน intrrnet และไปรษณีย์ แต่ทำไมบรรพชนเหล่านั้น ....... คิดเหมือนกัน?

 

Graphic ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ เห-มา-ยัน ที่ปราสาทภูเพ็ก และปีรามิด Kukulkan

 

    2. เพื่อตีโจทย์ "ทำไมปีรามิด Kukulkan"  ที่ Chichen Itza จึงถูกออกแบบให้หันหน้าเอียงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ที่มุมกวาด 18 องศา (azimuth 18 degree) ต่างจากโบราณสถานทั่วไปของชาวมายา

      คำถาม ......  อะไรคือแรงจูงใจให้ตั้งโจทย์ข้อนี้?

      คำตอบ ........ วันที่ 5 - 6 สิงหาคม 2558 ไปที่สถานที่แห่งนี้เป็นครั้งแรก ยืนมองปีรามิดด้วยความฉงนคิดในใจว่า ผู้สร้างต้องมีเจตนาอันแรงกล้าและวัตถุประสงค์สำคัญเบื้องหลัง ประกอบกับเอกสารระบุว่าปีรามิดหันหน้า 18 องศา จากทิศเหนือ (azimuth 18 degree) ใช้ GPS และเข็มทิศสอบเทียบก็ตรงกัน ยิ่งกว่านั้นตอนว่าจ้างให้ทำปฏิทินวันเกิด 6 August 1950 ในภาษามายัน คนทำมองหน้าแล้วบอกว่า ....... วันเกิดของคุณใกล้เคียงกับวันเริ่มต้นของปฏิทินชาวมายา (The Long Count Mayan Calendar ) 11 August 3114 BC ( 5129 ปีที่แล้ว) ถ้าคุณมาที่นี่พันปีที่แล้ว นักบวชและกษัตริย์จะเลือกเอาคุณไปถวายพระเจ้าด้วยการบูชายันต์ เพราะเกิดตรงกับช่วงเริ่มต้นของปฏิทิน

 

 

6 August 2015 ยืนมองปีรามิด Kukulkan ด้วยความฉงน

 

ปฏิทินวันเกิด 6 August 1950 ในรูปแบบ Loung Count Mayan Calendar

 

 

มาที่ปีรามิดแห่งนี้ 3 ครั้ง  5 - 6 สิงหาคม 2558, 19 - 21 มีนาคม 2559

และ 13 - 14 ธันวาคม 2565 

 

 

ปีรามิด Kukulkan หันหน้าที่มุมกวาด 18 องศา จากทิศเหนือ (azimuth 18)

 

       ทำความรู้จักกับโบราณสถานทั้งคู่

      

           ปราสาทภูเพ็ก 

          โบราณสถานสร้างในยุคขอมเรืองอำนาจ พิกัด 17.2 N 103.9 E บนยอดภูเขา +520 เมตร จากระดับน้ำทะเล หมู่บ้านภูเพ็ก ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณานิคม สกลนคร ปราสาทหลังนี้ใช้วัสดุหินทราย 100% หันหน้าเข้าหาทิศตะวันออกแท้ ที่มุมกวาด 90 องศา (azimuth 90) จึงมีคุณสมบัติตรงกับปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ "วิษุวัต" (equinox) แต่สร้างได้เพียงฐานรากและผนังห้องปรางค์ หากต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม สามารถเข้าชมได้ที่บทความในเว้ปไซด์เดียวกันนี้  

 

ปราสาทภูเพ็ก อยู่บนยอดภูเขา +520 เมตร ที่จังหวัดสกลนคร

 

การเข้าชมตัวปราสาทต้องเดินขึ้นกระไดเกือบ 500 ขั้น จากลานจอดรถยนต์

หากก่อสร้างเสร็จจะเป็นปราสาทขอมขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

เมื่อเปรียบเทียบกับปราสาทพิมาย และปราสาทพนมรุ้ง  

 

ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร เป็นโบราณสถานที่มีคุณสมบัติเป็น "สุริยะปฏิทิน" (Solar Calendar)

จาก Stamp ชุด UNSEEN THAILAND ของการสื่อสารแห่งประเทศไทย ปี 2547 

 

          ปีรามิด Kukulkan 

          โบราณสถานของชาวมายา ที่ Chichen Itza จังหวัดยูคาตัน ประเทศเม็กซิโก พิกัด 20.6 N 88.5 W เป็นมรดกโลกในทวีปอเมริกากลาง สร้างขึ้นเพื่อถวายแด่เทพเจ้ากูกุลข่าน ปีรามิดนี้หันหน้าไปที่มุมกวาด 18 องศา (azimuth 18) เพื่อให้เกิดภาพจากเงาดวงอาทิตย์เป็นรูปร่างเทพเจ้า "งูยักษ์" เลื้อยลงมาจากฟ้าในช่วงปรากฏการณ์ "วิษุวัต" (equinox)  

 

สถานที่ตั้งปีรามิด Kukulkan ประเทศ Mexico

 

รูปร่างหน้าตาปีรามิดก่อนบูรณะ 

 

ภาพงูยักษ์ "เทพเจ้ากูกุลข่าน" เลื้อยลงมาจากท้องฟ้าในปรากฏการณ์ "วิษุวัต" (equinox)

ภาพนี้เกิดที่ราวกระไดด้านทิศเหนือโดยมีหัวงูยักษ์อยู่ข้างล่าง

 

เมื่อบูรณะเรียบร้อยแล้วมีข้อมูลที่สอดคล้องกับปฏิทิน 365 วัน

9 ชั้น ของตัวปีรามิด x 2 = 18 เดือน / ปี ในปฏิทินชาวมายา

กระได 91 ขั้น x 4 ด้าน = 364 วัน บวกอีก 1 คือตัวห้องชั้นบนสุด = 365 วัน

 

Chichen Itza เป็นโบราณสถานที่ UNESCO ขึ้นทะเบียนมรดกโลก

และมีข้อตกลงนานาชาติด้วยสนธิสัญญากรุงเฮกคุ้มครองในยามมีข้อพิพาท

ทางการเมืองหรือการทหาร เพราะถือเป็นสมบัติของมนุษยชาติ 

 

                     การเดินทางไปที่นั่น

          ออกเดินทางจากบ้านที่เมือง Ankeny, Iowa State USA ผ่านสนามบิน Dallas Fortwort Texas ไปที่ประเทศ Mexico ณ เมือง Cancun โดยสารรถบัส ADO Transport ใช้เวลา 4 ชั่วโมง ถึงเมือง Chichen Itza จังหวัด Yucatan เข้าพักโรงแรม Mayaland Resort อยู่ติดกับโบราณสถานแห่งนี้

 

 

เดินทางทั้งเครื่องบินและรถบัสจากรัฐ Iowa USA ถึงเมือง Chichen Itza Mexico 

 

เข้าพักโรงแรม Mayaland Resort ติดกับโบราณสถาน มองจากประตู

เห็นส่วนยอดของ "หอดูดาว ชาวมายา" ชื่อ The Caracol 

 

ส่วนหน้าประตูทางเข้าโบราณสถาน มีลานจอดรถบัส และบูทไกด์ท้องถิ่น

 

 ตั๋วเข้าชมราคา 486 เปโซ / วัน

 

ธรรมเนียมที่ดีของผู้มาเยือนก็ต้องอุดหนุนสินค้า เช่น เสื้อ T-Shirt สัญลักษณ์ปีรามิด

และ sefie กับชาวมายาที่ขายสินค้า  

 

          โจทย์ ข้อที่ 1

          ปีรามิด Kukulkan ของชาวมายา กับ ปราสาทภูเพ็กของชาวขอม มีปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน (winter solstice) เหมือนกัน หรือไม่?

                         เครื่องมือและวิธีการเก็บข้อมูล

                         1. นาฬิกาแดด ชนิด Horizontal ที่สามารถแสดงเวลา Solar Time และวัดมุมตกกระทบของดวงอาทิตย์ (angle of incident) และตำแหน่งดวงอาทิตย์ ณ เวลาจริง

             2. ภาพถ่ายตัวปีรามิด Kukulkan ทุกด้านรวม 8 มุม 

                        3. ภาพถ่ายปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน ที่ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร

 

                การสอบเทียบความแม่นยำของนาฬิกาแดด

      (Caibration of Sundial) ณ บริเวณใกล้กับปีรามิด 

              

              ผลการสอบเทียบพบว่านาฬิกาแดดมีความแม่นยำ 99% สามารถใช้งานได้ดีมีความเชื่อถือตามหลักคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์

 

 

การสอบเทียบความแม่นยำของนาฬิกาแดด (Calibration of Sundia)

กับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ดาราศาสตร์ (The Starry Night Pro Plus)

ว่าผลการวัดมุมเงยของดวงอาทิตย์ (altitude) จะเท่ากันหรือไม่ 

 

การสอบเทียบความแม่นยำของนาฬิกาแดด ต้องทำ ณ เวลา เที่ยงสุริยะ (solar noon)

 

เที่ยงสุริยะ (solar noon) ดวงอาทิตย์ทำมุมตรงกับแนวทิศ N - S 

เงาของนาฬิกาแดดชี้ตรงกับทิศเหนือแท้ ณ 12:00 of solar time

 

การทำงานของนาฬิกาแดด อาศัยการเคลื่อนตัวของเงาดวงอาทิตย์

เกิดจากการหมุนรอบตัวเองของโลกในอัตรา 15 องศา ต่อ 1 ชั่วโมง

 

 นาฬิกาแดดแสดงเวลา "เที่ยงสุริยะ" 9solar noon) เงาดวงอาทิตย์ชี้ที่แนว N - S

 

 

การคำนวณหาค่าองศาของมุมตกกระทบ (angle of incident)

และมุมเงย (altitude) ณ เวลาเที่ยงสุริยะ H = ความสูงของนาฬิกาแดด

L = ความยาวของเงาดวงอาทิตย์ a = มุมเงยของดวงอาทิตย์ (altitude)

ใช้สูตร Pythagoras Tan a = H / L 

ได้ค่ามุมเงย altitude a  = 45.5784 ณ เที่ยงสุริยะ วันที่ 14 ธันวาคม 2022

 

 

คำนวณค่ามุมเงย (altitude) ของดวงอาทิตย์ ณ เวลาเที่ยงสุริยะ

ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ดาราศาสตร์ The Starry Night Pro Plus

ได้ค่า altitude = 46.016 เปรียบเทียบกับค่า altitude of sundial = 45.5784

ค่าความคาดเคลื่อน Error = (46.016 - 45.5784) / 46.016 x 100 = 0.95% say 1%

ค่าความแม่นยำ = 99%

 

             ถ่ายภาพมุมต่างๆของตัวปีรามิด 

 

           Step 1 ถ่ายภาพจากด้านทิศเหนือ 09:12 ดวงอาทิตย์อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของตัวปีรามิด ณ มุมกวาด azimuth 128 degree เพราะอยู่ในช่วงปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ เห-มา-ยัน (winter solstice) คนไทยเรียก "ตะวันอ้อมข้าว" 

 

 

  

เงานาฬิกาแดดแสดงว่าดวงอาทิตย์อยู่ที่ตำแหน่งตะวันออกเฉียงใต้

ณ มุมกวาด 128 (azimuth 128)

 

          Step 2 เดินถ่ายภาพรอบตัวปีรามิด 8 มุม เริ่มต้นตามลำดับหมายเลข

เพื่อยืนยันว่าปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน (winter solstice) ตัวปีรามิดในยามบ่ายประมาณ 15:00 น เป็นต้นไป จะมีลักษณะ "สว่างครึ่ง มืดครึ่ง" 

 

 

เดินถ่ายภาพรอบปีรามิดตามหมายเลข 1 - 8

 

ด้านทิศเหนือมืด ทิศตะวันตกสว่าง

 

ทิศตะวันตกสว่าง 

 

 ทิศตะวันตก และทิศใต้สว่าง

 

ทิศใต้สว่าง 

 

 ทิศใต้สว่าง ทิศตะวันออกมืด

 

ทิศตะวันออกมืด 

 

ทิศตะวันออก และทิศเหนือมืด 

 

 

ทิศเหนือมืด 

 

ปรากฏการณ์ มืด - สว่าง อย่างละครึ่ง จะเกิดขึ้นประมาณหลัง 15:00 เป็นต้นไป

ภาพถ่ายเวลา 14:08 ดวงอาทิตย์อยู่ที่ตำแหน่ง มุมกวาด 217 ยังคงมืดเพียงด้านทิศเหนือเท่านั้น และด้านทิศตะวันออกยังคงสว่าง

 

 

14:08 แสงอาทิตย์ยังส่องถึงด้านทิศตะวันออก 

 

 

เงานาฬิกาแดดแสดงตำแหน่งดวงอาทิตย์

 

ดวงอาทิตย์ อยู่ที่ตำแหน่งทิศตะวันตกเฉียงใต้ ณ มุมกวาด 217 

 

ตั้งแต่ 15:00 น เป็นต้นไป ปรากฏการณ์ มืด - สว่าง อย่างละครึ่ง จะเห็นได้ชัดเจนดังภาพถ่ายข้างต้นทั้ง 8 มุม 

 

Graphic แสดงตำแหน่งดวงอาทิตย์ ณ เวลา 15:08 

 

 

 

Graphic แสดงมุมดวงอาทิตย์ ณ 236 องศา 

 

 

 

เงาของนาฬิกาแดดเป็นตัวชี้ตำแหน่งดวงอาทิตย์

 

        ปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน (winter solstice) ที่ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร 

 

          ขอบคุณผู้ช่วยของผม คุณ นก ภูเพ็ก และ คุณ Pom Keeratiya ที่ช่วยถ่ายภาพอันสวยงามของปรากฏการณ์ 

 

 สุริยะปฏิทิน แสดงปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน ดวงอาทิตย์ขึ้นที่มุมกวาด 115 องศา

 

 

แท่งหิน "ครรภบัตร" มีนัยสำคัญทางดาราศาสตร์อย่างชัดเจน 

ตำแหน่งดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์ winter solstice อยู่ที่มุมกวาด 115 องศา 

 

 เงาของแท่งหินที่วางในแนว ตะวันออก - ตะวันตก 

 

หินแท่งนี้วางอยู่ในแนว East - West  

 

 

แท่งหินตั้งอยู่บนตัวปราสาท  

 

เงาของแท่งหินสอดคล้องกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ที่มุมกวาด 115 องศา  

 

 คุณ Pom Keeratiya ยืนอยู่บนราวบันไดด้านทิศเหนือ

 

เงาของคุณ Pom สามารถชี้ตำแหน่งดวงอาทิตย์ที่มุมกวาด 115 องศา 

 

จุดที่คุณ Pom Keeratiya ยืนให้ถ่ายภาพและปรากฏเงาที่พื้นดิน

เป็นราวบันไดด้านทิศเหนือของตัวปราสาท

 

          ปีรามิด Kukulkan ที่ Chichen Itza Mexico และ ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร ประเทศไทย แสดงปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน (winter solstice) ในลักษณะของตัวเอง  

 

 

Graphic แสดงปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน ณ ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร

กับปีรามิด Kukulkan Mexico แสดงว่าชาวขอมโบราณกับชาวมายา

ทั้งคู่รู้จักปรากฏการณ์นี้อย่างดี  

 

     วัตถุประสงค์ข้อที่ 2 ของปฏิบัติการ

            ทำไมปีรามิด Kukulkan ที่ Chichen Itza จึงถูกออกแบบให้หันหน้าเบี่ยงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ณ มุมกวาด 18 องศา azimuth 18 degree ? 

          การพิสูจน์ไม่ง่ายครับ ....... ต้องใช้เวลาเก็บข้อมูลด้วยตนเอง 2 ครั้ง

          ครั้งแรก ....... เก็บข้อมูลในช่วงปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" (vernal equinox) 19 - 21 มีนาคม 2559 (19 - 21 March 2016)

          ครั้งสอง ........ เก็บข้อมูลช่วงปรากฏการณ์ "เห-มา-ยัน" (winter solstice) 14 ธันวาคม 2565 จริงๆตั้งใจจะไปให้ตรงกับช่วง 20 - 22 ธันวาคม แต่ตั๋วเครื่องบินเต็มหมดเพราะใกล้เทศกาลคริตสมาส อย่างไรก็ตาม วันที่ 14 ธันวาคม มุมดวงอาทิตย์เริ่มเข้าสู่ปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน แล้ว

 

        ปฏิบัติการ "วสันตวิษุวัต" 19 - 21 มีนาคม 2559 

        จะเห็นเงาดวงอาทิตย์เป็นภาพงูยักษ์เลื้อยลงมาจากท้องฟ้า หมายถึงเทพเจ้า Kukulkan ลงมาจากท้องฟ้าในปรากฏการณ์ดังกล่าว ชาวมายาถือว่าเทพองค์นี้จะบันดาลให้ฝนฟ้าเอื้ออำนวยแก่การเพาะปลูกในฤดูกาลที่จะมาถึง 

 

ชาวมายาเชื่อว่าเทพเจ้า Kulkukan เป็นงูยักษ์ที่อาศัยอยู่บนท้องฟ้า

จึงออกแบบให้ปีรามิดหันหน้าเบี่ยงจากทิศเหนือ 18 องศา เพื่อให้แสงอาทิตย์

ส่องผ่าน step ของปีรามิด และเกิดเงาเป็นภาพงูกำลังเลื้อยที่รางบันไดด้านทิศเหนือ

ลงมาเชื่อมต่อกับรูปสลัก "หัวงู" ด้านล่าง  

 

 

 

 

 การที่ตัวปีรามิดเอียง 18 องศา จากทิศเหนือ สอดรับกับแสงอาทิตย์

ช่วงบ่ายแก่ๆทำให้เกิดภาพนี้อย่างน่าอัศจรรย์ ดวงอาทิตย์อยู่ที่ตำแหน่ง

มุมกวาด 265 องศา (Azimuth: Az 265) และมุมเงย 12 องศา (Altitude: Al 12) 

 

ชาวมายาสร้างหัวงูด้วยการสลักก้อนหินและวางไว้ที่หัวบันได

เพื่อให้ต่ออย่างแนบเนียนกับลำตัวงู

 

สอบเทียบความแม่นยำของนาฬิกาแดด (calibration of sundial's)

เนื่องจากช่วงวันที่ 19 - 22 มีนาคม 2559 เป็นปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" เงาของนาฬิกาแดดจะเคลื่อนตัวเป็น "เส้นตรง" ทั้งวัน   

 

อุปกรณ์สำคัญใช้ในการจับเวลาและวัดตำแหน่งดวงอาทิตย์

คือ นาฬิกาแดดชนิด Horizontal 

 

 Spec ของนาฬิกาแดดชนิด Horizantal ออกแบบให้ใช้กับ

โบราณสถาน Chichen Itza ณ เส้นรุ้ง 20 N

 

เงาของนาฬิกาแดดเคลื่อนตัวเป็นเส้นตรง

 

 

ณ เวลาเที่ยงสุริยะ (solar time 12:00) เงานาฬิกาแดดชี้ที่ "ทิศเหนือแท้" 

 

แนวเส้นตรงของปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" (equinox line)

 

  จับเวลาด้วยนาฬิกาแดด ..... กับลำดับการเกิดปรากฏการณ์ที่ตัวปีรามิด

 

15 น. กว่าๆยังไม่เกิดภาพอะไร

 

16 น. กว่าๆเริ่มมีเงาฟอร์มตัวแต่ยังไม่ชัดเจน

 

 

17:10 น. เริ่มเห็นภาพงูยักษ์ชัดเจน 

 

 นาฬิกาแดดแสดงเวลา 17:10 น. เกิดภาพงูยักษ์ชัดเจน

 

 

ดวงอาทิตย์อยู่ที่ตำแหน่งมุมกวาด 259 องศา (Az 259)  

 

แสดงวิธีการใช้นาฬิกาแดดคำนวณตำแหน่งดวงอาทิตย์

ที่ มุมกวาด 265 องศา (Az 265) และมุมเงย 12.16 องศา

(Altitude 12.16) ณ solar time 17:10 น.  

 

 

ตรวจสอบกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ดาราศาสตร์ ยืนยัน

ที่มุมกวาด 265 องศา (Az 265) และมุมเงย 12.06 องศา (Al 12) 

มีค่าความคลาดเคลื่อนระหว่างนาฬิกาแดดกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์

ดาราศาสตร์เพียง 0.8% (error 0.8%) 

 

สมการแห่งเวลา Equation of Time แสดงความสัมพันธ์ระหว่าง

solar time VS clock time ช่วงปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต"

และช่วง 5 - 6 สิงหาคม solar time = clock time

หมายถึงเวลาของนาฬิกาแดด กับ นาฬิกาข้อมือตรงกัน จึงง่าย

ต่อการสอบเทียบเวลาระหว่าง clock time and solar time

 

 

การที่ปีรามิดหันหน้าเบี่ยงจากทิศเหนือ 18 องศา มีเจตนาให้

แสงอาทิตย์เวลา 17:10 เป็นต้นไปจนถึง sunset ทำมุมกับ step

และเกิดเงาเป็นรูปงูยักษ์

 

เดินทางไปที่นั่นด้วยตนเองเพื่อเก็บข้อมูลแบบ real-time 

 

 

            คำถาม ...... ถ้าปีรามิดแห่งนี้หันหน้าตรงกับทิศเหนือแท้ ณ มุมกวาด 00 องศา จะเกิดอะไร?

            คำตอบ ...... มุมแสงอาทิตย์จะไม่สร้างเงา "งูยักษ์" เพราะมุมตกกระทบของแสงอาทิตย์ไม่สัมพันธ์กับ step ของปีรามิด

 

 แสงอาทิตย์ค่อนข้างขนานกับ step ของปีรามิด จึงไม่สามารถสร้างเงา "งูยักษ์"

 

อย่างไรก็ตามปรากฏการณ์ สว่าง - มืด อย่างละครึ่งสามารถเกิดได้

 

            สรุป ........ จากการเก็บข้อมูลทั้งสองครั้งในปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" และ "เห-มา-ยัน" ทำให้สามารถตีโจทย์ที่สงสัยมานาน ....... ทำไม ปีรามิด Kukulkan at Chichen Itza Mexico ต้องหันหน้าเบี่ยงไปทางตะวันออก 18 องศา จากทิศเหนือ (azimuth 18) เพราะชาวมายาต้องการเห็นภาพ "งูยักษ์" ในปรากฏการณ์วิษุวัต ปีละ 2 ครั้ง และ "ตัวปีรามิด สว่าง - มืด อย่างละครึ่ง" ในปรากฏการณ์ เห-มา-ยัน