ReadyPlanet.com
dot
dot
สืบเสาะเจาะลึกเมืองสกล
dot
bulletMegalithic Gate of Equinox ...... Sakon Nakhon Thailand
bulletปฏิทินท่องเที่ยวดาราศาสตร์และโหราศาสตร์เมืองสกล Mar 2024 - Feb 2025
bulletหนองหารหลวง ....... นครแห่ง "สุริยะปฏิทินพันปี"
bulletหนองหารหลวง ........ เมืองแห่ง "มหาสงกรานต์" จริงหรือ?
bulletปราสาทนารายณ์เจงเวง .....อะไรหายไปแล้ว อะไรเสี่ยงสูญหาย
bulletปราสาทภูเพ็ก ถูกดัดแปลง?
bulletสะพานขอมปัจจุบัน ....... โบราณสถานตัวจริง หรือสร้างใหม่?
bulletนาฬิกาแดดขนาดยักษ์เมืองสกล Google Earth ก็มองเห็น
bulletนาฬิกาแดดโรงเรียนวิถีธรรมเมืองสกล ...... มรดกจากบรรพชน
bulletSakon Hempmade มิติใหม่อุตสาหกรรมสิ่งทอ
bulletความรู้ปัจจุบัน ฤาจะเทียบชั้นกับวันวาน Ancient Wisdom V/S Digital Technology
bulletพบฐานรากปราสาทขอมใกล้ลำน้ำก่ำ
bulletปราสาทภูเพ็ก สกลนคร สุดๆแห่งปราสาทขอมในประเทศไทย
bulletปฏิบัติการภูเพ็ก ดอนสวรรค์ พิสูจน์คำทำนายซินแส ฮวงจุ้ยเมืองสกล
bulletสุริยะปฏิทินขอมพันปี
bullet "อาทิตย์ทรงกลด" ณ ปราสาทขอมเมืองสกล วิทยาศาสตร์ที่ลงตัวกับความเชื่อ
bulletโลกล้านปีที่แอ่งสกลนคร
bulletกลุ่มชาติพันธุ์ไทโส้ ....... เป็นใคร ....... มาจากไหน?
bulletพระยาสุระอุทก .......หนองหารหลวง ตำนานที่จับต้องได้
bulletรับพลังสุริยะยุคก่อนประวัติศาสตร์ ...... ที่สกลนคร
bulletกรมศิลปากรโยนหินถาม...เอกสารสิทธิ์ทับคูเมืองสกลโบราณ จะออกทางไหน
bulletหลากมิติอารยธรรม 4 ยุค "บ้านท่าวัด" ริมหนองหาร สกลนคร
bulletถอดจารึกขอม "ภูถ้ำพระ" ทำไมพระพุทธรูปไปอยู่ที่นั่น
bulletปราสาทขอมเมืองสกล.....เอาหินมาจากไหน ?
bulletพระธาตุดุม....ในอีกมุมมอง
bulletมุมมองใหม่ "สะพานขอม" ฝายทดน้ำชลประทาน
bulletไขความลับปราสาทนารายณ์เจงเวง
bulletหนองหารหลวงเมืองหน้าด่าน ยันกับอาณาจักรจาม
bulletไขประตูสู่อดีตพระธาตุเชิงชุม ...... ในอีกมุมมอง
bulletประตูเมืองโบราณสกลนครอยู่ตรงไหน
bulletปฏิบัติการ "มหาสงกรานต์" ไขปริศนาจารึกเมืองสกลโบราณ
dot
เปิดประเด็นการท่องเที่ยว
dot
bulletปราสาทบ้านปรางค์ มิติดาราศาสตร์และศาสตร์แห่งความเชื่อ
bulletปลานิล Biofloc "Safe and Saab"
bulletStory Board มหัศจรรย์ปราสาทภูเพ็ก ตำนานที่จับต้องได้
bulletเรือท่องเที่ยวหนองหารขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้า
bulletตัวอย่าง เส้นทางท่องเที่ยวสกลนคร 2 วัน 1 คืน
bulletยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวเส้นทาง "ราชมรรคา"
bulletTourism Gimmick
bulletTourism Project Proposal
bulletสุริยะปฏิทินจักรราศีดอนสวรรค์ Don Sawan Zodiacal Solar Calendar
bulletSt.Peter's Fish โปรโมทการท่องเที่ยวและสร้างอาชีพใหม่....สกลนคร
bulletBig Project Tourism SNO
bulletAdventure Tourism (Search-Found-Selfie) ลุยป่าค้นหาขอมพันปี
dot
ปฏิบัติการดาราศาสตร์ Operation Astronomy
dot
bulletOperation Equinox 2024
bulletOperation Spica .... ไขปริศนา "เมืองโบราณศรีเทพ"
bulletย้อนอดีต "ราหูอมสุริยา" ก่อนเปลี่ยนแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
bulletOperation Rahu Episode XV วัดระยะทาง โลก - ดวงจันทร์ - ดวงอาทิตย์
bulletเจาะลึกเบื้องหลังเมืองโบราณศรีเทพ Operation Spica EP 2
bulletOperación Intercontinental Solsticio de Invierno ปฏิบัติการดาราศาสตร์ เห-มา-ยัน ข้ามทวีป ไทย - เม็กซิโก ธันวาคม 2022
bulletOperation Rahu Episode XIV Total Lunar Eclipse 8 Nov 2022 How Far is The Moon?
bulletOperation Transcontinental Equinox 2022 ปฏิบัติการวสันตวิษุวัตข้ามทวีป 2565
bulletOperation Chou Li Episode V ..... Earth's axis tilt 23.5?
bulletOperation Rahu Episode XIII How Far is the Moon (Lunar Eclipse 26 May 2021)
bulletOperation Bhishma Winter Solstice 2020 finding Earth's axis tilt
bulletOperation Rahu Episode XII Solar Eclipse and Summer Solstice 21 June 2020 How far and how big is the sun
bulletOperation Rahu Episode XI How far is the sun
bulletปฏิบัติการราหู ครั้งที่ 10 (Operation Rahu X) วัดระยะทางโลก - ดวงอาทิตย์ ปรากฏการณ์สุริยะปราคาเต็มดวง
bulletปฏิบัติการชูหลี 4 มุมเอียงโลกยังคง 23.5 หรือไม่ (Operation Chou Li Episode IV)
bulletOperation Eratosthenes Episode II Mar 21, 2019 Measure Earth's circumference with one stick
bulletปฏิบัติการวันสิ้นโลกภาคสาม Operation Doomsday Episode III
bulletOperation Galileo Episode II วัดความเร็วของโลก "หมุนรอบตัวเอง (Rotation) และโคจรรอบดวงอาทิตย์ (Revolution)"
bulletOperation Rahu IX 28 July 2018 Total Lunar Eclipse วัดระยะทางโลก - ดวงจันทร์
bulletOperation Rahu VIII Measuring Distance Earth-Moon ปฏิบัติการข้ามทวีป Thailand - USA
bulletOperation Chou Li Episode III (Measure Earth Axis Tilt With One Stick)
bulletปฏิบัติการไจตระ ถอดรหัสคณิตศาสตร์ขอมพันปี ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร
bulletปฏิบัติการดาราศาสตร์ข้ามทวีป Operation Transcontinental Equinox 2016
bulletOperation Bhishma 2016 ปฏิบัติการดาราศาสตร์ข้ามทวีป ..... การหมุนรอบตัวเองและวงโคจรของโลกยังคงปกติหรือไม่?
bulletวัดมุมเอียงของโลก...ด้วยไม้แท่งเดียว
bulletOperation Rahu Episode I measuring earth to moon วัดระยะทางจากโลกถึงดวงจันทร์ ในปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวง
bulletOperation Rahu Episode II สูตรใหม่คำนวณระยะทางโลกไปดวงจันทร์
bulletปฏิบัติการ "เจนัส" วัดมุมเอียงของโลก
bulletOperation Rahu Episode III 4 April 2015 วัดระยะทางโลกไปดวงจันทร์
bulletปฏิบัติการเวกัส 2558 "อีราโต้สทีเน้ส " ภาค 2 วัดโลกทั้งใบด้วยไม้แท่งเดียว
bulletOperation Rahu Episode IV วัดระยะทางโลก - ดวงจันทร์
bulletปฏิบัติการชูหลี (Operation Chou Li) ยืนยันมุมเอียงโลก 23.5 องศา
bulletOperation Rahu Episode V วัดระยะทางโลก - ดวงอาทิตย์
bulletOperation Rahu Episode VI How far and how big is the Moon
bulletOperation Rahu Episode VII How far and how big is the sun
bulletOperation Chou Li Episode II (Measuring Earth's Tilt)
bulletวัดโลกทั้งใบ ไทย กัมพูชา ปฏิบัติการ "อีราโตสทีเนส" ข้ามประเทศ
bulletปฏิบัติการ "กาลิเลโอ" วัดความเร็วการหมุนของโลกที่ปราสาทภูเพ็ก
bulletปฏิบัติการวันสิ้นโลกภาค 2 ข้ามทวีป ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร VS ปีรามิดเผ่ามายา เม็กซิโก
dot
แนะนำผู้เขียน
dot
bulletนายกสโมสรโรตารีสกลนคร ปีบริหาร 2556 - 2557
bulletสรรค์สนธิ บุณโยทยาน
dot
สากกะเบือยันเรือรบ กับปราสาทภูเพ็ก สกลนคร
dot
bulletปฏิบัติการอัสวีน่า ปราสาทภูเพ็ก (Operation Ashvina 23 Sep 2019)
bulletพระพุทธรูปศิลปะขอมซ่อนอยู่ใต้โพรงหินที่ปราสาทภูเพ็ก.....สื่อถึงอะไร
bulletภูเพ็ก....เมกกะโปรเจค นครที่สาปสูญ
bulletปฏิบัติการวันสิ้นโลก 2012 ท้าพิสูจน์ที่ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร
bulletความเป็นมาของปราสาทภูเพ็ก
bulletตลึง ! พบ “ฝายหินพันปี” กลางป่าภูเพ็ก
bulletครบรอบ 10 ปี การค้นพบ "สุริยะปฏิทินพันปี" ปราสาทภูเพ็ก
bulletปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ "เหมายัน" 21 -22 ธันวาคม ที่ปราสาทภูเพ็ก
bulletเผยเทคนิคการออกแบบก่อสร้างปราสาทภูเพ็ก
bulletความเป็นมาของสุริยปฏิทิน
bulletพิสูจน์สุริยะวิถี กับปฏิทินมหาศักราชที่ปราสาทภูเพ็ก
bulletรับพลัง "สุริยันจันทรา" ประชันดาวหางแพนสตาร์
dot
เปิดโลกวิทยาศาสตร์
dot
bulletปลูกป่าส่วนตัว กับ 2050 Net Zero Mission Impossible?
bulletพิสูจน์เชิงประจักษ์ "ปลูกป่าให้โตเร็ว" ด้วยธนาคารน้ำใต้ดิน
bulletBiofloc ...... Fish Farm 4.0
bulletทำไมเดือนกุมภาพันธ์ มี 28 วัน
bulletBiofloc Farming เลี้ยงปลาระบบปิด Fisheries 4.0
bulletข้าวหอมมะลิใช้น้ำน้อย 2019
bulletClimate Change Mitigation & Adaptation "It's Now or Never"
bulletฟาร์มปลาเชิงพาณิชย์ใช้น้ำน้อยระบบ Biofloc
bulletข้าวหอมมะลิใช้น้ำน้อย 2561 (2018)
bulletGroundwater Bank (An alternative water management)
bulletข้าวหอมมะลิกับดาราศาสตร์ ปลูกปีละ 2 ครั้ง ได้หรือไม่?
bulletHow Herbal Medicine Works
bulletระบบให้น้ำโรงเรือนปลูกผักบริษัทประชารัฐ สกลนคร
bulletป่าเศรษฐกิจครอบครัวทางเลือกใหม่ win win ทั้งชาวบ้านและรัฐบาล
bulletEarth and Space Class
bulletวิเคราะห์ฤกษ์รัตนโกสินทร์ในมุมวิทยาศาสตร์
bulletปฏิบัติการพิมาย ชาตินี้มีครั้งเดียว Operation Phimai Once or Never
bulletนาฬิกาแดดโรงเรียนวิถีธรรม ม.ราชภัฏสกลนคร
bulletทำไมชาวมายาในเม็กซิโกจึงมีรูปร่างหน้าเหมือนคนเอเซีย
bulletปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ตรงศรีษะ (sun overhead)
bulletเกาะติดไปกับยาน New Horizons เผยความลับพลูโต "ดาวเคราะห์ลูกเมียน้อย"
bulletทำนาน้ำน้อยแต่ผลผลิตสูง เป็นไปได้หรือไม่ More Rice With Less Water?
bullet21-22 มิถุนายน ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ "ครีษมายัน" Summer Solstice กลางวันยาวที่สุดในรอบปี
bulletดางหาง ISON ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ปิดท้ายปี 2556
bulletมองหมากเม่าผ่านมิติดาราศาสตร์
bulletดาราศาสตร์ที่เราเห็น.....ล้วนเป็นภาพลวงตา
bulletเข้าพรรษาบางปีทำไมต้องเดือน 8-8
bulletประสบการณ์ตรงเรื่อง "ยูเอฟโอ" ผมคิดแบบวิทยาศาสตร์
bulletเกาะติดการค้นหาชีวิตบนดาวอังคาร กับยาน Curiosity
bulletหม้อหุงข้าวพลังแสงอาทิตย์ นวัตกรรมติดดิน
bulletนาฬิกาแดดต้นแบบมิติเวลาของมนุษยชาติ
bulletภาคปฏิบัติ....วัดโลกทั้งใบด้วยไม้แท่งเดียว
bulletการอบรมเชิงปฏิบัติการ "อีราโทสทีเนส"
bulletชวนครูไทย วัดโลกทั้งใบ ด้วยไม้แท่งเดียว
dot
จับประเด็นร้อน
dot
bulletอะไรจะเกิดขึ้นถ้าแม่น้ำโขงเผชิญกับสภาพ "ไร้ตะกอน" (Hungry River)
bulletฤาตำนานหนองหารล่ม.....จะกลายเป็นเรื่องจริง
bulletทำไมคนถึงอยากครอบครอง "ดอนสวรรค์" ในบึงหนองหาร สกลนคร
bulletกู้ "หนองหาร" ด้วยมือเรา.....เริ่มต้นที่บ้าน
bulletบทเรียนอันเจ็บปวดของเขื่อนในอเมริกา....ฤา จะสะท้อนสามแสนล้านบาทเพื่อจัดการน้ำของไทย
bulletโบราณวัตถุพันปีสกลนคร....อยู่ในภาวะเสี่ยงสูญหาย
bulletภัยมืดรุกชาวสกล...จากสาหร่ายพิษในหนองหาร
bulletน้ำท่วม "ตัวเมืองสกล" บทเรียนที่น่าจะถึงเวลาสรุปเสียที
bulletพายุ "นกกระเตน" ทำเสียหายสวนยางเมืองสกล
bulletฤา...นโยบาย 300 บาท จะช่วยบรรเทาปัญหา “หัวดำออก หัวหงอกเลี้ยง”
dot
อินเดียน่าโจนส์ (ภาคสรรค์สนธิ)
dot
bulletThe Cosmic Code of Borobudur รหัสจักรวาลแห่งบูโรพุทโธ
bulletThe Riddle of Ayutthaya
bulletทำไมวันปีใหม่ต้องเป็น 1 มกราคม? Why does the new year begin on January 1 ?
bulletผลการดูงานสหกรณ์การเกษตรประเทศไต้หวัน 23 - 26 สิงหาคม 2559
bulletประกาศิตเทพเจ้ากูกูลข่าน The Return of God Kukulkan
bulletวางผังเมืองเชียงใหม่ด้วยวิธีดาราศาสตร์
bulletกุมภาพันธ์ ปี "อธิกสุรทิน" ทำไมต้อง 29 วัน
bulletมองผ่านประตูพระธาตุพนมในอีกมุม
bulletจับพิรุธรูปสลักหินอ่อน "กษัตริย์เดวิท" ที่เมืองฟอร์เรนซ์
bulletย้อนอดีตกรุงเก่าอยุธยา ถือฤกษ์ "รามนะวามิ"
bulletท่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ "โสมสูตร" ที่ปราสาทขอมในกัมพูชาหายไปไหนหมด
bulletอาทิตย์ตั้งฉากกับพุทธสถานชื่อดังในวันวิสาขบูชาโลก
bulletปราสาทพิมายในมุมมองวิทยาศาสตร์
bulletมองปราสาทขอม ในแง่มุมดาราศาสตร์ การเมือง และความเชื่อ โดยนักรบออนไลน์ กับไกด์มืออาชีพ
bulletตรุษจีน ตรุษเวียต ตรุษไทสกล และบุญเบิกฟ้า
bulletปริศนา "ปราสาทบายน" ฤา.....มนุษยชาติจะผ่านพ้นความขัดแย้ง
bulletประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพาน ทำไมต้องใช้ชื่อว่า "วิสาขะ"
bulletราหู.....น้ำอมฤต.....สนามบินสุวรรณภูมิ
bulletอาณาจักร "ทวารวดี" ทำไมจึงล่มสลาย
bullet"มาฆบูชา" ทำไมต้องใช้ชื่อนี้
bullet"ทัชมาฮาล" ในมุมมองดาราศาสตร์
bulletคำสอนพุทธองค์เปล่งประกายอีกครั้งในดินแดนภารตะ
bulletเมือง "สารนาท" ที่มาแห่งวันอาสาฬหบูชา
bulletแกะรอย "สุริยะเทพ" ที่ปราสาทพนมบาเค็ง
bulletถอดความศิลาจารึกพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พบ "ฤกษ์อโรคยาศาล"
bulletปราสาทหินพิมาย กับสามเหลี่ยมพุทธมหายาน
bulletจากพระธาตุเชิงชุม ถึงพุทธคยา
bulletถอดรหัสขอมพันปี 80 องศา พบราศีเมษ
bulletไขปริศนาปราสาทพนมรุ้ง
bullet13 เมษายน 2551 วันสงกรานต์ จริงหรือ ?
bullet21 มี.ค. 51 ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ของโลก
bulletตำนานวันปีใหม่ มิติแห่งกาลเวลาของมนุษยชาติ
bulletเข้าพรรษา ปี 2550 ทำไมต้องมีเดือนแปดสองหน
bulletมหาสงกรานต์ 13–15 เม.ย.
bulletปฏิบัติการอีราโตสทีเนสวัดโลกทั้งใบ ด้วยไม้แท่งเดียว
bulletบ่าวคำหอม ล่ะเบ๋อ
bulletแวดวง BCL.
bulletปฏิบัติการ "อีราโทสทีเนส" วัดเส้นรอบวงโลกด้วยไม้แท่งเดียว




ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร สุดๆแห่งปราสาทขอมในประเทศไทย

 ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร สุดๆแห่งปราสาทขอมในประเทศไทย

          เมื่อพูดถึงโบราณสถานยุคขอมเรืองอำนาจที่เราๆท่านๆเรียกติดปากว่า "ปราสาท" ทำให้นึกถึงสิ่งก่อสร้างใหญ่โตอลังการ เช่น ปราสาทนครวัด ปราสาทพิมาย และปราสาทพนมรุ้ง อย่างไรก็ตามถ้าจะเสนอว่าปราสาทขอมใหญ่ที่สุดในประเทศไทยอยู่ที่จังหวัดสกลนคร ท่านจะเชื่อไม้? และยิ่งกล่าวว่า "ปราสาทหลังนี้เป็นจุดนัดพบที่ลงตัวระหว่างวิทยาศาสตร์และศาสตร์แห่งความเชื่อ" ก็ยิ่งประหลาดเข้าไปใหญ่ ตามผมมาซิครับแล้วท่านจะพบกับความจริงที่พิสูจน์ได้ด้วยตัวท่านเอง

 

 

       ทำความรู้จักกับปราสาทภูเพ็ก 

          ปราสาทหลังนี้เป็นโบราณสถานยุคขอมเรืองอำนาจที่สร้างได้เพียงฐานรากและบางส่วนของห้องปรางค์ ตั้งอยู่บนยอดภูเขา +520 เมตร จากระดับน้ำทะเล ที่บ้านภูเพ็ก ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณานิคม สกลนคร กรมศิลปากรส่งช่างจากกองรังวัดมาสำรวจเมื่อ พ.ศ.2476 และขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน พ.ศ.2478 ตามเอกสารของกรมศิลปากรระบุคร่าวๆว่าเป็นศิลปะลพบุรี สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16 -17 ข้อมูลนอกเหนือจากนี้ก็ออกไปในทางจักรๆวงศ์ๆหรือตำนานอุรังคธาตุ กล่าวถึง "ภูเพ็ก" ไว้ว่าเป็นอูปมุง (อุโมงค์) บนดอยแท่น โดยเป็นที่ประทับของพระพุทธองค์เมื่อครั้งพุทธกาล และต่อมาได้มีการสร้างอูปมุงแข่งขันกันระหว่างฝ่ายชายและฝ่ายหญิงชาวเมืองหนองหารหลวง เพื่อเตรียมบรรจุพระอุรังคธาตุ ฝ่ายชายหลงเชื่อกลมายาของฝ่ายหญิงว่าดาวเพ็ก (ดาวประกายพฤกษ์) ขึ้นแล้ว จึงเลิกสร้าง อูปมุงของฝ่ายชายจึงสร้างไม่เสร็จ ต่อมาอูปมุงนี้ได้ชื่อว่า "ภูเพ็กมุสา" ตามเหตุที่ถูกหลอกลวง อย่างไรก็ตามนักโบราณคดีชาวฝรั่งเศสชื่อ Entienne Aymonier เขียนหนังสือชื่อ Khmer Heritage in Thailand ปี พ.ศ.2444 เคยมาสำรวจโบราณสถานที่สกลนครและมีบันทึกว่านิทานที่กล่าวถึงการแข่งขันระหว่างฝ่ายหญิงและชายเป็นเรื่องที่เล่าขานกันทั่วภูมิภาค ท่านใช้คำอธิบาย (แปลเป็นภาษาอังกฤษ) ว่า Indochinese legends reproduce everywhere 

          อนึ่ง หลายท่านถามว่าใครเป็นผู้สร้างปราสาทหลังนี้ ก็ตอบยืนยันไม่ได้ครับเถียงกันให้ปากแตกไปข้างนึงก็ไม่มีข้อยุติ เอาเป็นว่าบรรพชน "ชาวขอม" เป็นผู้สร้างปราสาทหลังนี้แต่พอทำไปได้ราวๆ 30 - 40% ก็ทิ้งงานก่อสร้างอย่างกระทันหันโดยไม่ทราบสาเหตุ ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากร "สันนิษฐานว่าสร้างราวๆพุทธศตวรรษที่ 16 - 17" ดังนั้นจึงขอทิ้งเรื่องนี้ให้ท่านคิดเองก็แล้วกัน แต่สิ่งที่จะแถลงต่อไปนี้เป็นความจริงที่พิสูจน์ได้ด้วยหลักวิทยาศาสตร์

 

       1. ภูเพ็ก เป็นปราสาทขอม "ขนาดใหญ่ที่สุด และตั้งอยู่สูงที่สุดในประเทศไทย"

          หลายท่านเคยไปที่ปราสาทพิมาย โคราช และปราสาทพนมรุ้ง บุรีรัมย์ ปราสาททั้งสองหลังนี้สร้างเสร็จสมบูรณ์ตามโครงการจึงดูยิ่งใหญ่อลังการ เพราะประกอบไปด้วยสิ่งก่อสร้างแวดล้อม เช่น โคปุระ กำแพงและระเบียงคต บรรณาลัย ฯลฯ แต่ปราสาทภูเพ็กสร้างได้เพียงฐานรากและบางส่วนของห้องปรางค์จึงทำให้มองไม่เห็นความใหญ่ ในความเป็นจริงของคำว่า "ปราสาท" หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ ห้องด้านหน้า ห้องตรงกลาง และห้องปรางค์ เมื่อนำมาเปรียบเทียบกันระหว่างปราสาทภูเพ็ก ปราสาทพิมาย และปราสาทพนมรุ้ง จะเห็นได้ชัดเจนว่าปราสาทภูเพ็กใหญ่ที่สุด มีข้อมูลเป็นทางการจากท่านผู้อำนวยการอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย และอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง และข้อมูลนักศึกษาปริญญาโทจากมหาวิทยาลัยมหาสารคามเป็นผู้วัดขนาดปราสาทภูเพ็ก จึงกล้ายืนยันว่าปราสาทภูเพ็กใหญ่ที่สุดในบรรดาปราสาทขอมประเทศไทย (ถ้าสร้างเสร็จตามแปลน)  อนึ่ง ตามข้อมูลของสื่อใน internet ระบุว่าปราสาทขอมใหญ่ที่สุดในประเทศไทยคือ "ปราสาทพิมาย" ดังนั้น จึงต้องพิสูจน์ว่า ..... จริงหรือ? 

    

   

ปราสาทภูเพ็กสร้างได้เพียงฐานรากและบางส่วนของห้องปรางค์ จึงแลดูไม่ใหญ่โตนัก

 

 

นักศึกษาปริญญาโท เอกสังคมศาสตร์กำลังวัดขนาดของปราสาทภูเพ็ก วันที่ 8 มกราคม 2562  

การวัดขนาดปราสาทภูเพ็กโดยนักศึกษาปริญญาโทมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ห้องปรางค์ 5.5 m x 5.5 m ตัวปราสาทมีความยาว 40 m

 

 

วัดขนาดปราสาทหินพิมายโดยเจ้าหน้าที่อุทยานประวัติศาสตร์ ห้องปรางค์ 4.4 m x 4.4 m ยาว 30 m สูง 28 m 

 

เป็นวิทยากรบรรยายปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ที่ปราสาทพนมรุ้ง 9 กันยายน 2561 โดยท่านหัวหน้าอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง คุณพิมพ์นารา กิจโชติประเสริฐ เป็นพิธีกร และได้ทราบข้อมูลขนาดของปราสาทพนมรุ้ง

 

ข้อมูลขนาดของปราสาทพนมรุ้งที่ท่านหัวหน้าอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้งมอบให้ ห้องปรางค์ 5 m x 5 m ยาว 25 m สูง 27 m

 

 

เมื่อเปรียบเทียบผังแปลน (Floor plan) ของทั้งสามปราสาท จะเห็นได้ชัดเจนว่าปราสาทภูเพ็กใหญ่ที่สุด

 

 

ถ้าปราสาทภูเพ็กสร้างเสร็จตามแปลนจะใหญ่และสูงถึง 35 เมตร (ใช้วิธีทางคณิศาสตร์คำนวณจากสัดส่วนของปราสาทพิมายซึ่งมีแปลนฐานรากคล้ายปราสาทภูเพ็ก)

 

เปรียบเทียบขนาดระหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับปราสาทพระวิหาร ประเทศกัมพูชา

 

 เปรียบเทียบขนาดประตูห้องครรภคฤหะของปราสาทภูเพ็ก สูง 3.65 เมตร ขณะที่ประตูของปราสาทพระวิหาร ประเทศกัมพูชา สูง 2.20 เมตร เป็นข้อมูลจากไกด์ชาวกัมพูชาชื่อ คุณสุเพียบ (สุภาพ ภาษาไทย)

 

 

ภาพจินตนาการ ถ้าปราสาทภูเพ็กสร้างเสร็จอาจจะเป็นแบบนี้ 

 

หรือไม่ก็แบบนี้ อย่างไรก็ตามไม่สามารถบอกได้ว่ารูปร่างที่แท้จริงจะเป็นอย่างไรเพราะผู้สร้างไม่ได้ทิ้งพิมพ์เขียวไว้เป็นหลักฐาน

 

ปราสาทภูเพ็กตั้งอยู่บนยอดภูเขา +520 เมตร จากระดับน้ำทะเล การเดินทางไปที่นั่นมีถนนลาดยางขึ้นภูเขาไปจอดที่ระดับ +232 เมตร และเดินขึ้นบันไดอีกราวเกือบ 500 ขั้น  

 

GPS ยืนยันความสูงที่ +520 เมตร  

 

เปรียบเทียบความสูงของที่ตั้งระหว่างปราสาทขอมในประเทศไทยรวม 4 แห่ง

 

       2. เลือกทำเลที่สร้างบนภูเขาที่มีรูปร่างเหมือน "เขาพระสุเมรุ"

          ผู้สร้างปราสาทหลังนี้ต้องมีเจตนาเลือกอย่างเป็นทางการเพราะภูเขามีหลายร้อยลูก "ทำไมต้องเลือกลูกนี้" น่าจะมีนัยสำคัญและที่มาของความเชื่อในศาสนาฮินดูและพุทธนิกายมหายานที่ให้ความสำคัญกับ "เขาพระสุเมรุ"  

 

ถ้าท่านเป็นผู้สร้างปราสาท จะเลือกภูเขาลูกไหน? 

 

เลือกภูเขาลูกนี้สูงที่สุดและสวยที่สุดเหมือนเขาพระสุเมรุตามความเชื่อของชาวขอมโบราณ

 

ภูเขา "ภูเพ็ก" มองจากทะเลสาบหนองหาร 

 

เปรียบเทียบภูมิทัศน์ระหว่างปราสาทพนมกรม ที่ทะเลสาบกัมพูชา และปราสาทภูเพ็กมองจากทะเลสาบหนองหาร สกลนคร มีความคล้ายคลึงกันมาก 

 

 

 

       3. มีแท่งศิวะลึงค์ "ตรีมูรติ" ขนาดใหญ่

          แม้ว่าปราสาทภูเพ็กจะสร้างไม่เสร็จ แต่ก็มีแท่งศิวะลึงค์ขนาดใหญ่ตั้งอยู่หน้าประตูทิศตะวันออก ปัจจุบันด้านบนของศิวะลึงค์แตกหักโดยไม่ทราบสาเหตุ แต่เมื่อคำนวณจากสัดส่วนจะมีความสูงถึง 192 ซม เปรียบเทียบกับแท่งศิวะลึงค์ทั่วไปที่พบในประเทศไทยจะมีขนาดราว 80 - 100 ซม 

 

 

 

คำนวณความใหญ่และความสูงของขนาดศิวะลึงค์ ปราสาทภูเพ็ก น่าจะสูง 192 ซม โดยใช้มาตรฐานสัดส่วนของแท่งศิวะลึงค์ทั่วไป

 

ยังค้นไม่พบฐานโยนี (ผู้รับเหมาอาจจะยังไม่ทันส่งงาน หรือยังไม่ทันเริ่มต้นสร้าง) ก็ทิ้งงานไปเสียก่อน แต่คำนวณตามสัดส่วนน่าจะมีขนาดใหญ่ถึง 2.50 เมตร สูง 1.40 เมตร   

 

 

เปรียบเทียบกับศิวะลึงค์ที่ปราสาทพนมบาเค็ง กัมพูชา 

 

เปรียบเทียบกับแท่งศิวะลึงค์ที่ปราสาทพนมรุ้ง 

 

 

 

เปรียบเทียบกับ "ศิวลึงค์" ที่โบราณสถานเกาะแกร์ (Koh Ker) ประเทศกัมพูชาที่มีขนาดใหญ่แต่ก็เป็นคนละสไตล์ เพราะที่เกาะแกร์เป็นศิวลึงค์เดี่ยวมีเพียงสัญลักษณ์ของพระศิวะเท่านั้น แต่ของปราสาทภูเพ็กมีครบ "ตรีมูรติ" หมายถึงสัญลักษณ์พระศิวะ พระวิษณุ และพระพรหม   

 

       4.ซินแสชื่อดังบอกว่าเป็นอะไรที่สอดคล้องกับหลักความเชื่อ "ฮวงจุ้ย" 

          เมื่อปี 2540 หอการค้าสกลนครโดยคุณประสาท ตงศิริ เป็นประธาน ได้จัดการประชุมใหญ่เพื่อเลือกตั้งประธานหอการค้าคนใหม่ และเชิญอาจารย์วิศิษฐ์ เตชะเกษม ซินแสชื่อดังมาบรรยายเรื่องฮวงจุ้ยเมืองสกล โดยมีคุณอัครวัฒน์ เอื้อกูลวราวัตร (เฮียหุย) สมาชิกหอการค้าสกลนครเป็นคนขับรถรับส่งท่านซินแส ช่วงเช้าท่านซินแสลงเครื่องบินและมีเวลาว่างจึงให้เฮียหุยพาไปดูโบราณสถานปราสาทภูเพ็ก และปราสาทนารายณ์เจงเวง ท่านซินแสใช้วิชาฮวงจุ้ยดูตำแหน่งปราสาททั้งสองและบอกว่า "อยู่ในเส้นตรงเดียวกัน" หากมีอีกแห่งเป็นอันที่สามอยู่ในทะเลสาบหนองหาร "ให้เปิดเมืองได้เลย" อย่างไรก็ตามท่านซินแสและเฮียหุยลงเรือไปท่องหนองหารแต่ลืมนึกถึง "เกาะดอนสวรรค์" สิบปีต่อมาเฮียหุยกับผมทำงานสโมสรโรตารี่สกลนครด้วยกัน จึงเล่าเรื่องนี้ให้ฟังทำให้ถึงบางอ้อ ......... นี่คือแนวเส้นตรง ปราสาทภูเพ็ก ปราสาทนารายณ์เจงเวง และเกาะดอนสวรรค์ ในทะเลสาบหนองหาร 

 

เฮียหุยนำท่านซิสแสไปที่พิพิธภัณฑ์หลวงปู่มั่นและวัดพระธาตุเชิงชุมตามสูตรของแขกเมืองสกลนคร

 

GPS and Google Earth ยืนยันว่าปราสาทภูเพ็ก ปราสาทนารายณ์เจงเวง และเกาะดอนสวรรค์ในทะเลสาบหนองหาร เป็นเส้นตรงเดียวกันตามที่ท่านซินแสกล่าว 

 

 ปราสาทภูเพ็ก ปราสาทนารายณ์เจงเวง และเกาะดอนสวรรค์ เป็นเส้นตรงเดียวกันของ "สุริยะวิถี" ในปรากฏการณ์ "วิษุวัต" 

 

ภาพถ่าย (มุมกล้องยิงตรงจากปราสาทภูเพ็ก) ดวงอาทิตย์ขึ้นตรงกับเกาะดอนสวรรค์ในปรากฏการณ์ "วิษุวัต" (21 March 2014) โลกตั้งฉากกับดวงอาทิตย์ทำให้กลางวันเท่ากับกลางคืน ดวงอาทิตย์ขึ้น ณ ทิศตะวันออกแท้ และตกที่ทิศตะวันตกแท้ 

 

ปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" 21 มีนาคม (vernal or spring equinox) มองตรงจากปราสาทภูเพ็กจะเห็นเกาะดอนสวรรค์เรืองแสง และเปรียบเทียบกับวันปกติ

ปรากฏการณ์ "ศารทวิษุวัต" 23 กันยายน (autumnal or fall equinox) มองตรงจากปราสาทภูเพ็กจะเห็นเกาะดอนสวรรค์ถูกแสงอาทิตย์ผ่าลงตรงกลางอย่างพอดี

 

ลากเส้นตรงจากยอดศิวลึงค์ ปราสาทภูเพ็ก ไปทาทิศตะวันออกแท้ (Az 90) จะตรงกับเกาะดอนสวรรค์ในทะเลสาบหนองหาร

 

ยิงมุมกล้องจากแท่งศิวลึงค์ตรงไปทางทิศตะวันออกจะเห็นเกาะดอนสวรรค์ในทะเลสาบหนองหาร 

 

ดวงอาทิตย์ตกที่ยอดเขาของที่ตั้งปราสาทภูเพ็กในปรากฏการณ์วิษุวัต

 

       5.สุริยะปฏิทินขอมพันปี 

          ปราสาทภูเพ็กแม้ว่าจะสร้างได้เพียงฐานรากและบางส่วนของห้องปรางค์แต่ก็ทิ้งหลักฐานทางดาราศาสตร์ไว้มากพอที่จะยืนยันว่า "มีคุณสมบัติเป็นสุริยะปฏิทิน" ตามหลักการของปฏิทินมหาศักราช (Saka Calendar) ที่ใช้กำหนดวันประกอบพิธีสำคัญของพราหมณ์ เช่น วันที่ 1 เดือนไจตระ ตรงกับปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" ถือเป็นขึ้นปีใหม่ของปฏิทินฉบับนี้ ปราสาทจึงถูกออกแบบให้หันหน้าตรงกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ในวันดังกล่าว ขณะเดียวกันแท่งหิน "ครรภบัตร" ก็มีหลักฐานอ้างอิงกับปรากฏการณ์สำคัญของปฏิทินมหาศักราช อนึ่งปฏิทินฉบับนี้มีที่มาจากชาวอารยันในดินแดนเอเซียกลาง (ปัจจุบันคือประเทศอัฟกานีสถาน) และถูกนำมาใช้ที่อินเดียโดยชาวอารยันสุดท้ายมาลงตัวที่อารยธรรมเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ทุกวันนี้ชาวฮินดูที่เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ก็ยังคงใช้ปฏิทินฉบับนี้ เมื่อย้อนกลับไปที่ยุคกรุงสุโขทัยและกรุงศรีอยุธยาตอนต้นก็ใช้ปฏิทินนี้เช่นกัน  

 

 

การสื่อสารแห่งประเทศไทยออกแสตมป์ชุด Unseen Thailand โดยมีสุริยะปฏิทินปราสาทภูเพ็กอยู่ในชุดนั้น 

 

 

ตัวปราสาทภูเพ็กและประตูทิศตะวันออกหันหน้าตรงกับดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์ "วิษุวัต" ที่มุมกวาด 90 องศา 

 

GPS ยืนยัน ปราสาทภูเพ็กวางตัวที่มุมกวาด 90 องศา ตรงกับทิศตะวันออกแท้ 

 

ดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์ "วสันตวิษุวัต" (spring equinox) 21 มีนาคม ตรงกับ center ของปราสาทภูเพ็ก อย่างแม่นยำ 

 

ดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์ "ศารทวิษุวัต" (fall equinox) 23 กันยายน ตรงกับ center ของปราสาทภูเพ็กเป๊ะ

 

รูปร่างหน้าตาของปฏิทินมหาศักราช (Saka Calendar) ที่ใช้อย่างแพร่หลายในอาณาจักรขอม

 

แท่งหิน "ครรภบัตร" ที่สามารถอ้างอิงปรากฏการณ์สำคัญของปฏิทินมหาศักราช 

 

ตำแหน่งดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์สำคัญตามปฏิทินมหาศักราช 

 

หนังสือ "ร้อยรอยเก่าสกลนคร" ของกรมศิลปากร ระบุว่า "ครรภบัตร" ทำหน้าที่ "มณฑล หรือผังจักรวาล" สอดคล้องกับนัยของสุริยะปฏิทิน 

 

           6.โบราณสถานแห่งเดียวในภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีปฏิบัติการดาราศาสตร์อย่างจริงจัง รวมทั้งปฏิบัติการข้ามประเทศและข้ามทวีป

 

 ปฏิบัติการ Eratosthenes วัดเส้นรอบวงโลกระหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับ ปราสาทบายน เสียมราฐ ประเทศกัมพูชา

 

ทีมงานที่ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับทีมงานที่ปราสาทบายน ประเทศกัมพูชา กำลังวัดมุมดวงอาทิตย์เพื่อเข้าสมการคำนวณเส้นรอบวงโลก

 

 ปฏิบัติการดาราศาสตร์ข้ามทวีประหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร ประตูท่าแพ เชียงใหม่ ปราสาทนครวัด ประเทศกัมพูชา และปีรามิด Kukulkan ประเทศ Mexico เพื่อยืนยันว่า "ปรากฏการณ์ Equinox" เป็นที่รู้จักอย่างดีของมนุษยชาติตั้งแต่ครั้งอดีตกาล

 

ภาพปฏิบัติการ "Equinox 2016" ระหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับ Pyramid Kuku;kan Chichen Itza Mexico 

 

 

ปฏิบัติการ "เหมายัน" ระหว่างปราสาทภูเพ็ก และสุริยะปฏิทินดอนลังกา สกลนคร กับ Pyramid Chichen Itza Mexico 

 

ปฏิบัติการชูหลี Operation Chou Li วัดมุมเอียงของแกนโลกด้วยปรากฏการณ์ดาราศาสตร์และสัญลักษณ์ที่อยู่บนพื้นและผนังของปราสาทภูเพ็ก

 

รอยขีดบนพื้นหินแสดงทิศเหนือแท้ (true north) ทำให้สามารถตรวจสอบมุมตกกระทบของดวงอาทิตย์ ณ เวลาเที่ยงสุริยะ (solar noon) ในปรากฏการณ์ "ครีษมายัน" (summer solstice 21 June) 

 

รอยขีดบนผนังด้านทิศใต้ของปราสาทภูเพ็ก ทำให้สามารถวัดมุมตกกระทบของดวงอาทิตย์ ณ เที่ยงสุริยะ ในปรากฏการณ์ "เหมายัน" (winter solstice 21 Dec)

 

การที่ปราสาทภูเพ็กวางตัวในแนว E - W ทำให้สามารถใช้มุมตกกระทบของดวงอาทิตย์ในปรากฏการณ์สำคัญทางดาราศาสตร์มาเป็นข้อมูลคำนวณมุมเอียงของแกนโลก (Earth's axis tilt) 

 

 

สูตรคณิตศาสตร์การคำนวณมุมเอียงของแกนโลก 

 

           7.แห่งเดียวในประเทศไทยที่พบ "ฝายหิน" บนภูเขา

               เดือนเมษายน 2555 ทีมงานอารยธรรมสกลนคร ค้นพบฝายหินกั้นลำธารบนภูเขาใกล้ๆกับปราสาทภูเพ็ก แสดงว่าบรรพชนยุคนั้นมีองค์ความรู้ "วิศวกรรมชลประทาน" เป็นอย่างดี เพราะรู้จักวิธีเลือกสถานที่ก่อสร้างได้ถูกหลักของการเก็บน้ำด้วยฝาย และวิธีการก่อสร้างฝายหินให้มีความมั่นคงแข็งแรงทนทานต่อแรงดันของกระแสน้ำที่ไหลลงมาจากยอดภูเขา

 

ฝายหินกั้นลำธารบนภูเขา ณ พิกัด N 17 12 01.23 E 103 56 49.37 ที่ความสูง +257 m

 

วิธีการเลือกทำเลสร้างฝายหินที่ถูกหลักวิศวกรรมชลประทานโดยต้องวางตัวอยู่ในที่ราบบนภูเขาเพื่อให้มีพื้นที่เก็บน้ำได้มากในบริเวณ upstream

  

 

เจ้าหน้าที่กรมศิลปากร จากสำนักศิลปากรที่ 10 จ.ร้อยเอ็ด และเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติภูพานสกลนคร ร่วมกับขุดลอกฝายเพื่อให้มองเห็นรูปร่างและโครงสร้าง เมื่อ 30 พฤษภาคม 2557 เนื่องในวันอนุรักษ์มรดกไทย

 

          8.เนินดินลึกลับ 6 ลูก เรียงตัวเป็นเส้นตรง ขนานกับตัวเมืองโบราณสกลนครและตรงกับ "ราศีเมษ" 

 

             ขาวบ้านเล่าว่ามีเนินดินลึกลับทั้งหมด 7 ลูก แต่ที่สามารถเห็นเชิงประจักษ์ 6 ลูก ทีมงานได้ใช้อุปกรณ์ GPS จับพิกัดเนินดินทั้ง 6 ลูก และนำมาประมวลผลด้วย Google Earth พบว่าเรียงตัวเป็นเส้นตรงที่ระยะห่างประมาณ 50 เมตร ชี้ไปที่ทิศตะวันออกเฉียงเหนือด้วยมุมกวาด 80 องศา (azimuth 80) ยังไม่มีใครอธิบายได้ถึงวัตถุประสงค์ของการสร้างสิ่งเหล่านี้ แต่เมื่อพิจารณาจากรูปลักษณ์ทางกายภาพ สามารถยืนยันว่า เป็นสิ่งก่อสร้างฝีมือมนุษย์ไม่ใช่เกิดโดยธรรมชาติหรือเป็นจอมปลวก ด้วยเหตุผลทางวิทยาศาสตร์

                     8.1 เรียงตัวเป็นเส้นตรงและมีระยะห่างเท่ากันที่ 50 เมตร และชี้ไปที่มุมกวาด 80 องศา ขนานกับตัวเมืองสกลนครโบราณ และตรงกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ในราศีเมษ  

                     8.2 มีก้อนหินทรายจำนวนมากกองอยู่บนยอดเนิน ถ้าเป็นจอมปลวกจะไม่มีก้อนหินขนาดใหญ่แบบนี้อยู่บนยอดเนิน (ปลวกไม่สามารถขนย้ายก้อนหินขนาดใหญ่)

          8.3 เลือกบริเวณก่อสร้างในพื้นที่ราบขนาดใหญ่ อาจจะเป็นไซด์งานก่อสร้างปราสาทลูกอีกแห่ง

 

 

ภาพถ่ายเนินดินลึกลับ

 

เข็มทิศชี้ที่ 80 องศา จากเนินดินลูกหนึ่งไปยังอีกลูกหนึ่ง

 

ก้อนหินทรายจำนวนมากถูกวางกองอยู่บนยอดเนินแสดงว่าต้องเป็นฝีมือของมนุษย์

 

เนินดินทั้ง 6 ลูกเรียกตัวเป็นเส้นตรงที่มุมกวาด 80 องศา ชี้ไปที่ดวงอาทิตย์ในราศีเมษ (Aries)

 

เมืองโบรารสกลนครก็วางตัวในแนวมุมกวาด 80 องศา เหมือนกับเนินดินลึกลับ

 

          9.ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ที่ปราสาทภูเพ็ก "เข้าทางปืนเราๆท่านๆสายโหราศาสตร์ และสายมู"

          ทุกๆวันสำคัญทางดาราศาสตร์ ได้แก่ วสันตวิษุวัต 21 มีนาคม (spring equinox) ศารทวิษุวัต 23 กันยายน (fall equinox) และเหมายัน 21 ธันวาคม (winter solstice) จะมีผู้คนที่เชื่อในโหราศาสตร์และศาสตร์สายมูพร้อมใจกันมาทำพิธีที่ปราสาทภูเพ็ก หลายคนมานอนค้างคืนเพื่อรอชมดวงอาทิตย์ยามเช้าตรู่ ....... บรรยากาศแห่งความเชื่อและความศรัทธาเป็นอย่างไร ขอให้ท่านชมภาพเหล่านี้ก็แล้วกันครับ

 

 

 

 

 

 

  

 

 

          ปราสาทภูเพ็ก สกลนคร ...... แห่งเดียวในประเทศไทยที่จัดกิจกรรม "ปฏิบัติการวันสิ้นโลก" Operation Doomsday 21 Decmber 2012 ประชันกับ Mayan Calendar Mexico โดยสื่อมวลชนทั้งหนังสือพิมพ์และทีวีติดตามทำข่าว

          "สุริยะปฏิทินขอมพันปียืนยัน ...โลกยังคงเดินหน้าต่อไป" 

 

 

 

 

 

 

 

 

             สรุป

          ทั้ง 9 ประการที่แสดงคุณสมบัติของปราสาทภูเพ็ก ยืนยันว่านี่คือจุดนัดพบที่ลงตัวระหว่างวิทยาศาสตร์และศาสตร์แห่งความเชื่อ มีที่นี่แห่งเดียวในประเทศไทย  

 

 

 

 

 

 

 







Copyright © 2010 All Rights Reserved.
มูลนิธิเพื่อการพัฒนาผู้นำธุรกิจและชุมชน
The Foundation for Business and Community Leadership Development
โดย
นายอารีย์ ภู่สมบูญ
ประธานกรรมการมูลนิธิฯ