ปฏิบัติการทางดาราศาสตร์ ชื่อรหัส "Operation Rahu EP XVII" วัดระยะทาง โลก - ดวงจันทร์ ในปรากฏการณ์ "ราหูอมจันทร์" 7 - 8 กันยายน 2568 ประเทศไทย

 

 

          คืนวันที่ 7 - 8 กันยายน 2568 ชาวไทยทั่วประเทศได้ชมปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ "จันทรุปราคาเต็มดวง"แล้ว ..... ย้อนกลับไปสองพันกว่าปีที่แล้วนักดาราศาสตร์ชาวกรีก ท่าน Aristarchusof Samos 310 - 230 BC (310 - 230 ปี ก่อนคริสตกาล) ได้คิดค้นวิธีการวัดระยะทาง โลก - ดวงจันทร์ โดยใช้ปรากฏการณ์นี้ ..... ลองมาดูว่าท่านทำอย่างไร

          ขอจำลองเหตุการณ์ด้วย Operation Rahu EP I เมื่อวันที่ 15 เมษายน พ.ศ.2558 (15 April 2015) ในปรากฏการณ์ "จันทรุปราคาเต็มดวง" ที่รัฐ Oklahoma USA และใช้วิธีเดียวกับท่าน Aristarchus โดยยืนดูท้องฟ้าท่ามกลางอากาศหนาวเย็นยามค่ำคืนที่หน้าบ้าน ณ เมือง Broken Arrow และพยายามจับเวลาการเคลื่อนตัวของดวงจันทร์ตามสูตรของท่าน Aristarchus แต่ท้องฟ้ามีเมฆมากไม่สามารถจับเวลาการเคลื่อนตัวของดวงจันทร์ จึงต้องอาศัยข้อมูลจาก Website ขององค์การ NASA ที่คำนวณล่วงหน้าไว้เรียบร้อยแล้ว  

 

ยืนดูดวงจันทร์อยู่ที่หน้าบ้านกลางดึกวันที่ 15 April 2015  

 

ชาวกรีกรู้มานานแล้วว่าปรากฏการณ์ "จันทรุปราคา" เกิดจากการที่ดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ โคจรเข้ามาอยู่ในเส้นตรงเดียวกันทำให้เงามืดของโลกบดบังดวงจันทร์ให้มืดชั่วขณะ ภาษากรีกเรียกเงามืดของโลกว่า Umbra ต่อมาศัพท์คำนี้กลายเป็นภาษาอังกฤษ Umbrella แปลว่า "ร่ม" อนึ่ง ตำแหน่งของดวงจันทร์ต้องอยู่ไม่เกินจากเงามืดของโลก .... ถ้าอยู่ไกลเกินกว่านี้จะไม่มีโอกาสเกิดจันทรุปราคา 

 

นักดาราศาสตร์ชาวกรีกยังรู้อีกว่าเงาของวัตถุที่เกิดจากแสงอาทิตย์มีลักษณะเป็น "รูปทรงกรวย" มีความยาวประมาณ 108 เท่า ของเส้นผ่าศูนย์กลางของวัตถุนั้นๆ ..... ในที่นี้เงามืดของโลก (Earth's umbra) เป็นรูปทรงกรวย (cone shape) และยาวเท่ากับ 108 เท่า ของเส้นผ่าศูนย์กลางของโลก

 

ข้อมูลจาก Website ขององค์การ NASA ที่นำมาจำลองเหตุการณ์ Opeartion Rahu EP I  

1. ดวงจันทร์เริ่มแตะเงามืดของโลก เพราะตามหลักดาราศาสตร์ตำแหน่งของดวงจันทร์ต้องอยู่ภายในระยะเงามืดของโลกจึงจะเกิดจันทรุปราคา (Phase 1 Time 12:58 pm)

2.ดวงจันทร์เคลื่อนเข้าไปจนมิดในเงามืดของโลก (Phase 2 Time 02:06 am )

3.ดวงจันทร์เคลื่อตัวออกจากเงามืดของโลก (Phase 3 Time 04:33)   

 

ใช้วิธีของท่าน Aristarchus แปลงหน่วยของเวลาให้เป็นสัดส่วน ดังนี้

Phase 1 Time12:58 pm - 02:06 am = 68 นาที

Phase 2 ไปยัง Phase 3 Time 02:06 am - 04:33 am ใช้เวลา = 147 นาที 

แปลงเวลาเป็นสัดส่วน = 147 นาที / 68 = 2.1617 

หมายถึง สัดส่วนระหว่างเงามืดของโลก (Earth's umbra) กับ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดวงจันทร์ (Moon's Diameter)  = 2.1617 : 1

          อนึ่ง วิธีการคำนวณระยะทาง โลก - ดวงจันทร์ ตามสูตรของท่าน Aristarchus ต้องใช้ตัวเลข "เส้นผ่าศูนย์กลางโลก" (Earth's Diameter) เข้ามาในสมการ ...... ผมและคณะเคยทำปฏิบัติการ Operation Eratosthenes EP I เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2555 (21 March 2012) ระหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับ ปราสาทบายน กัมพูชา ได้ตัวเลขเส้นรอบวงโลก 38,451 Km และแปลงเป็นเส้นรอบวงเท่ากับ 12,234 Km 

 

สองพันกว่าปีที่แล้วนักดาราศาสตร์ชาวกรีก ท่าน Eratosthenes คิดค้นวิธีวัดขนาดเส้นรอบวงโลกด้วยมุมดวงอาทิตย์ระหว่างเมือง Alexandria ทางทิศเหนือ - เมือง Syene ทางทิศใต้ของอาณาจักรอียิปส์ 

 

Operation Eratosthenes EP I ระหว่างปราสาทภูเพ็ก สกลนคร กับ ปราสาทบายน กัมพูชา ได้ตัวเลขเส้นรอบวงโลก (Earth's Circumference) 38,451 Km และเส้นผ่าศูนย์กลางโลก (Earth's Diameter) เท่ากับ 12,234 Km อนึ่ง เมื่อเปรียบเทียบกับเส้นรอบวงโลกจริงๆ 40,008 Km มีค่า Error = 4%  

 

ผลการจำลองคำนวณระยะทาง โลก - ดวงจันทร์ ตามสูตรของท่าน Aristarchus ได้ ตัวเลข 417,899 Km เมื่อเปรียบเทียบกับข้อมูลขององค์การ NASA 384,400 Km มีค่า Error 8.7% 

 

ขออภัยครับ อยู่ระหว่างจัดทำ