"พงศาวดารเมืองสกลนคร" ระบุวันสถาปนาเมือง ..... วันศุกร์ เดือน 9 แรม 11 ค่ำ ปีจอ นักสัตสัมฤทธิศก จุลศักราช 1200 ...... ตรงกับ วันศุกร์ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 จริงหรือ?

      พิพิธภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร ได้นำพงศาวดารเมืองสกลมาเรียบเรียงและจัดพิมพ์เผยแพร่ เนื่องในโอกาสฉลองครบรอบ 180 ปี เมืองสกลนคร พ.ศ.2561 โดยมีสาระสำคัญดังคำอธิบายในภาพข้างล่างนี้ 

 

 

 

 

           คำถาม ....... ข้อมูลวันสถาปนาเมืองสกลนคร เป็นเอกสารคัดด้วยลายมือของพระยาประจันตประเทศธานี จัดทำในรัชสมัยพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 พ.ศ.2430 ระบุ "วันศุกร์ เดือน 9 แรม 11 ค่ำ ปีจอ นักสัต สัมฤทธิศก จุลศักราช 1200" มีการยืนยันด้วยหลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์ว่าตรงกับ วันศุกร์ ที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 จริงหรือไม่?

         คำตอบ ...... ยังไม่พบการยืนยันด้วยหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ดังนั้น จึงต้องมีวิธีพิสูจน์ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ดาราศาสตร์ The Starry Night Pro Plus ย้อนเวลากลับไป ณ เหตุการณ์ดังกล่าว โดยการสร้างภาพจำลองท้องฟ้าให้เห็นปรากฏการณ์ที่สอดคล้องกับข้อมูล "จันทรคติ" ดังนี้

 

1. เดือน 9 ในปฏิทินจันทรคติไทย น่าจะตรงกับเดือน "สิงหาคม" เพราะนับเดือนที่ 1 (เดือนอ้าย) ณ ธันวาคม ไล่ไป 9 เดือน จะตกใน "สิงหาคม" 

2. จุลศักราช 1200 ตรงกับ พ.ศ.2381 (1200 + 1181) เพราะปฏิทินจุลศักราชเกิดหลังปฏิทินพุทธศักราชไทย 1181 ปี

3. ทดสอบใส่ข้อมูล วันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ.1838 (พ.ศ.2381) โปรแกรมแสดงผล ดวงจันทร์มีสถานะ "ข้างแรม" (waning Crescent Moon 26.42 days old) หมายถึง แรม 11 ค่ำ   

 

โปรแกรมดาราศาสตร์ยืนยัน แรม 11 ค่ำ พ.ศ.2381 (ค.ศ.1838) ตรงกับวันที่ 17 สิงหาคม 

 

4. ตรวจสอบสถานะของดวงจันทร์ตั้งแต่ 6 สิงหาคม ค.ศ.1838 (พ.ศ.2381) จนถึงวันที่ 20 สิงหาคม ค.ศ.1838 (พ.ศ.2381) เพื่อยืนยันว่า วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 ตรงกับ "แรม 11 ค่ำ" 

 

 

ไล่ตรวจสอบตั้งแต่วันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ.2381 เป็น ขึ้น 15 ค่ำ (full moon) 7 สิงหาคม เป็น แรม 1 ค่ำ ไล่ไปเรื่อยๆจนถึงวันที่ 17 สิงหาคม ตรงกับ "แรม 11 ค่ำ" ( 11 waning moon)

 

โปรแกรมดาราศาสตร์ยืนยัน วันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ.2381 ตรงกับเดือนมืด หรือ แรม 14 ค่ำ (moon 29.35 days old) แสดงว่า วันที่ 17 สิงหาคม คือ แรม 11 ค่ำ 

 

5. โปรแกรมการคำนวณ Day of Week ยืนยัน 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 หรือ ค.ศ.1838 ตรงกับ "วันศุกร์" (August 17, 1838 is a Friday) ในปฏิทินสากล (Gregorian Calendar) 

 

 

 

          บังเอิญหรือไม่ วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 ตรงกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ในราศีสิงห์ ณ มุมกวาด 80 องศา (azimuth 80) ซึ่งสอดคล้องกับ "การวางผังเมืองสกลโบราณเมื่อครั้งยุคขอมเรืองอำนาจ" ...... ตอบไม่ถูกว่า "บังเอิญ หรือ เจตนา" แต่ผลที่เกิดขึ้นในเชิงดาราศาสตร์เป็นเช่นนี้จริงๆ

 

บรรพชนชาวขอมราวพันกว่าปีที่แล้ว สร้างเมืองสกลโบราณให้หันหน้าตรงกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ ณ มุมกวาด 80 องศา (azimuth 80) และในทางดาราศาสตร์ดวงอาทิตย์จะมาตรงกับพิกัด มุมกวาด 80 องศา ปีละ 2 ครั้ง คือ ช่วงเมษายน และสิงหาคม 

 

ปราสาทประธานของเมือง ปัจจุบันมีชื่อว่า "พระธาตุเชิงชุม" วางตัวที่มุมกวาด 80 องศา (azimuth 80)

 

วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 ดวงอาทิตย์อยู่ในราศีสิงห์ ณ มุมกวาด 80 องศา 

 

 

ดวงอาทิตย์ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 ตรงกับหัวใจสิงห์ (Star Regulus) 

 

 

      สรุป

      ผลการพิสูจน์ทั้ง 5 ข้อ ยืนยันว่า ข้อมูลในพงศาวดารเมืองสกลนคร ตรงกับปฏิทินสากลวันศุกร์ 17 สิงหาคม พ.ศ.2381 จริงๆ ..... ขอขอบคุณพิพิธภัณฑ์เมืองสกล ม.ราชภัฏสกลนคร ที่เรียบเรียงเอกสารจากต้นฉบับและจัดพิมพ์เป็นเล่มเพื่อให้อ่านได้ง่าย